Irmak Zileli Romana Hazırlanmak

Romana Hazırlanmak

Irmak Zileli
Kategori Temel Eğitim
Kategori
  • Atölye Hakkında Bilgiler
  • Irmak Zileli Kimdir?

2012 yılında Yunus Nadi Roman Ödülü ve 2020 yılında Duygu Asena Roman Ödülü’nü almış olan Irmak Zileli ile birlikte katılımcılar, roman yazarken nasıl bir süreçten geçeceklerini keşfedecek ve bir romanı yazmaya başlamadan önce “yazarın nelere ihtiyacı vardır?” sorusuna birlikte cevap bulacaklar. 

Atölyenin Tanımı:

Atölye, roman yazmaya başlamadan önce yazarın nelere ihtiyacı olduğu sorusundan yola çıkılarak, romancının ilk cümleyi kurmadan önce hangi süreçlerden geçmesi gerektiği düşünülerek tasarlandı. 

Atölye sürecinde katılımcılar, okumalar, konu seçimi, romancının perspektifi, karakter inşası, anlatının teknik unsurları ve yazma sürecinin sancıları üzerine konuşurken roman yazmaya birlikte hazırlanacaklar. 

Irmak Zileli, canlı video buluşmalar şeklinde gerçekleşecek, temel eğitim programına göre oluşturulmuş “Romana Hazırlanmak” atölyesinde nasıl çalışacaklarını ve beklentilerini kendi sözleriyle şöyle anlatıyor:

Roman yazmaya başlamak için neye ihtiyacımız var? Kimine göre tutku yeterli, kimine göre bir dert sahibi olmak şart. Sizin de müthiş bir roman fikriniz mi var? Gerçek bir olayı mı romanlaştıracaksınız? Şimdiye dek anlatılmamış bir hikâyeniz olduğuna mı inanıyorsunuz? Yıllardır zihninizde taşıdığınız bir roman karakteri mi var? Yine de her romanın bir hazırlık sürecine ihtiyacı olduğu kesin bilgi. İşte bu atölyede romancının o ilk cümleyi kurmadan önce nasıl bir süreçten geçmesi gerektiğini konuşacağız ve roman yazmaya birlikte hazırlanacağız.

Kuşkusuz ki her yazarın kendi yordamı var ve yazmak isteyen herkes bu yordamı kendisi oluşturur. Başka yazarların deneyimleri bu süreçte her zaman “doğruyu” işaret etmez. Ama her deneyim yanılgılarıyla da birlikte anlamlıdır.”

Bu anlayıştan hareketle oluşturduğumuz atölyemizde sizleri de yol, yordam üzerine düşünmek, tartışmak, sorular üretmek üzere aramıza bekliyoruz.

1. Buluşma: Bir Fikrim Var; Tanışma ve Çerçeve Belirleme

Katılımcılar bu hafta kendi roman fikirlerini paylaşır. Roman konusu bulmak,  roman yazmaya başlamak için gerekenler düşünüldüğünde ilk adım olduğu için, roman nasıl yazılır sorusuyla yola çıkarken çerçeve belirlemek ilk durağımız olacak. 

2. Peki Derdin Var mı? 

Bu hafta hem katılımcıların fikirlerinin ardındaki derdi arayacağız, hem de bu derdi bulmanın ve derinleştirmenin yol ve yöntemlerini konuşacağız. Roman yazma dersleri veya roman yazma kursu yerine bu çalışmayı “atölye” haline getiren adımlardan biri de bu. İnsan neden roman yazar diye düşündüğümüzde, yazarı bir eser üretmeye iten ve onu farklı kılan neyse onun peşine düşeceğiz. Okurla paylaşmak istediğiniz dert ruhunuzun derinliklerinde yatıyor. 

3. Neden Yazıyorum? 

Bu hafta katılımcılar kendi yazma arzularının nedenleri üzerine düşünecekler. Neden yazıyorum sorusuna verdiğimiz yanıtın metnimize ne şekilde yansıdığını tartışacağız. Bir keşfe çıktığımız, derdimizi ve içimizdeki romancıyı tanıdığımız zaman roman yazma teknikleri bakımından ilerliyoruz. Bu sayede tekniklerimizi belirginleştireceğimiz için de bu aşamada aslında artık roman yazmayı öğrenmek ve tecrübe etmek anlam kazanıyor.

4. Başlangıç Noktası; Konu / Tema Seçimi

Bir roman fikrine sahip olmak konu ya da temamızı bulduğumuz anlamına mı gelir? Bu hafta katılımcılarla birlikte bir romana başlamadan önce yazarın zihninde oluşan fikirler üzerinden bir tartışma yürüteceğiz. 

Her katılımcı “roman fikri”ni bu bakış açısıyla yeniden düşünecek, değerlendirecek. Roman konusu bulmak ve ilk hafta çizdiğimiz çerçeve, derinlemesine tanıdığımız ve bizi roman yazmayı öğrenmeye iten derdimiz şimdi bir araya geliyor. 

5. Fikrimiz Var, Konuyu da Bulduk; Peki Ya Hikâye Ne?

Bu hafta katılımcılar roman fikirlerini ve konuyu olay örgüsüne nasıl taşıyabilecekleri üzerine çalışacaklar. Roman yazma teknikleri ve dersleri kapsamında en çok merak edilen aşamalardan biri bu, fikrinizi roman haline getirmenin inceliklerini kapsıyor.  

Romanın hikâyesinin ne olduğu, bu hikâyenin nasıl bir olay örgüsüyle kurgulanabileceğini tartışacağız. 

6. Karakterin İnşası ve İnandırıcı Olmak

Hikâyenin ve karakterlerin oluşum süreci üzerine soruları tartışacağımız bu haftada tip değil karakter yaratmanın incelikleri, karakterin ruhsal derinliğini kurmanın yolları araştırılacak. Katılımcılar kendi roman karakterleri üzerine düşünecek ve bir çalışma yapacak. Roman yazma dersleri içinde en belirgin alanlardan biri olan karakter inşası başlıyor; tip ile karakterin ayrımı üzerine derinlemesine bilgi edineceğimiz bir hafta olacak. 

7. Yapı Kurmak

Hikâyemi biliyorum, olay görüsünü oluşturdum, karakteri derinleştirdim, peki bütün bunları nasıl bir yapı içinde kurgulayacağım. Bu hafta katılımcılar kendi anlatılarında zaman ve mekân kullanımının nasıl olabileceği üzerine düşünecek, metnin yapısını oluşturma alıştırmaları yapacaklar. 

8. Hikâyemi Kim Anlatacak?

Ne anlatacağını, bunu hangi hikâye üzerinden anlatacağını keşfeden ve artık karakterlerini de tanıyan yazarın önündeki soru: Bunu nasıl anlatacağım?

Anlatıcı seçimi bu sorunun ilk adımı. Hikâyeyi kim anlatacak? Farklı anlatıcı türleri üzerine konuşacağız. Bazı romanlardan örneklerle ilerleyecek olan atölyemizde o romanlar için o anlatıcı sesin neden seçilmiş olabileceği üzerine konuşacağız. Ardından katılımcılar kendi romanlarının anlatıcısının kim olabileceği, nasıl bir anlatıcı türü seçecekleri üzerinde çalışacaklar.

9. Anlatım Biçimleri ve Dil Üzerine Düşünmek

Dil üzerine düşüneceğimiz bu haftada “Dil nedir, üslup nedir? Üslup ile dil arasındaki ilişki” gibi konuları tartışacağız. Bir araç ve amaç olarak dil, dilin atmosfer yaratmada ve okurla bağ kurmada sırtladığı yük… Anlatmak mı göstermek mi? Betimleme yapmak, sıfat kullanımı gibi unsurları değerlendireceğiz.

Roman yazma dersleri sayesinde öğrenilebilecek belirgin alanlardan biri olan denge üzerinde duracağız. Roman yazmayı öğrenmekten öte romanımı kullandığım dil, üslup, tekniklerle nasıl dengeli hale getiririm diye düşüneceğiz. Anlatım olanaklarını dengelemek neleri nasıl etkiler öğreneceğiz. 

“Yalınlık ile yavanlık”, “imge ile süs”, “felsefe ile aforizma” üzerine düşüneceğimiz kimi başlıklar.

10. Yazma Sürecinin Sancıları, Püf Noktaları

Bu hafta romancı-metin ilişkisinin paradokslarını konuşacağız. Yazma sürecinin sancıları ve yolculuğu tamamlamak için ihtiyacımız olan bazı şeyleri birlikte keşfedeceğiz. Anlatma ihtiyacı nasıl tatmin edilmeli? Yazarın ritüelleri, kimi püf noktalardan bahsedeceğiz… Akıl ve sezginin birlikteliğinin yazma sürecinde nasıl işlediği üzerine düşüneceğiz. Metne teslim olmanın keyfinden ve sonuçlarından söz edeceğiz. 

Ön Koşullar:

Atölyeye katılacak olan katılımcının bir roman fikrine sahip olması beklenmektedir. 

Atölye Düzeyi:

Başlangıç

Amaç:

Katılımcılar egzersizler üzerinden roman yazım sürecine hazırlanacaktır.

IRMAK ZİLELİ, 1978 yılında İstanbul’da doğdu. Sosyal Antropoloji öğrenimi gördü. 

Yayın dünyasına çeşitli dergilerde, gazete kitap eklerinde yayımlanan değerlendirme ve eleştiri yazılarıyla adım attı. 

Zileli’nin basılmış eserleri arasında Eşik (2011), Gözlerini Kaçırma (2014), Gölgesinde (2017), Son Bakış (2019) ile genç okurlar için kaleme aldığı Bozuk Saat (2019), Arkadaşım İçin (2022)  romanları bulunmaktadır. Diğer kitapları arasında Bayram Çocukları (2004) isimli bir araştırma, Halit Refiğ ile söyleşilerinden oluşan Doğruyu Aradım Güzeli Sevdim (2009) ve Ahmet Mümtaz Taylan’la hazırladığı bir nehir söyleşi kitabı olan Ara Toplam (2021) bulunuyor. 

Zileli’nin Eşik romanı 2012 Yunus Nadi Roman Ödülü’ne, Son Bakış isimli romanı ise 2020 Duygu Asena Roman Ödülü’ne değer görüldü.